نمونه های ارسالی به آزمایشگاه پیوند شامل موارد زیر می باشد:
۱.آسپیره ی مغز استخوان (Bone Marrow Aspiration-BMA)
آسپیراسیون مغز استخوان روشی برای جمع‌آوری و بررسی مغز استخوان (بافت اسفنجی در داخل برخی استخوان‌های بزرگ) است. آسپیراسیون مغز استخوان نشان می‌دهد که آیا مغز استخوان سالم است و مقدار کافی سلول‌های خونی می‌سازد یا خیر.
پزشک‌ها آسپیراسیون مغز استخوان را برای تشخیص و پیگیری درمان بیماری‌های خون و مغز استخوان مانند برخی سرطان‌ها و اختلالات خونی مورد استفاده قرار می دهند.
برای انجام آسپیراسیون پزشک یک برش کوچک ایجاد میکند تا ورود سوزن آسان‌تر انجام شود. یک سوزن توخالی از طریق استخوان وارد مغز استخوان میشود.
نمونه (برای تمامی تست ها) می بایست داخل لوله حاوی ضد انعقاد EDTA و در شرایط حفظ زنجیره سرمایی به آزمایشگاه ارسال شود. (در صورتی که نمونه از سایر شهر ها ارسال می شود باید زنجیره سرمایی حفظ شده و نهایتا نمونه 24 ساعت پس از نمونه گیری به آزمایشگاه تحویل داده شود.
همچنین از یخ زدگی نمونه باید جلوگیری به عمل بیاید، یخ زدگی یا گرما سبب مرگ و از بین رفتن مورفولوژی و مارکر های پروتئینی سلول های خونی می شود).
۲.نمونه خون محیطی (Peripheral Blood-PB)
خون محیطی یا خون کامل، دارای سلول های خونی متعددی است که شامل اریتروسیت ها (گلبول های قرمز)، لوکوسیت ها (گلبول های سفید) و توموسیت ها (پلاکت ها) می باشد و در پلاسما محلول هستند.
به طور کلی ماده اصلی تشکیل دهنده پلاسما آب می باشد ولی پروتئین ها، گلوکز، یون ها، هورمون ها و فاکتور های لخته کننده نیز از دیگر از اجزای تشکیل دهنده آن هستند.
خون محیطی برای تشخیص و پیگیری اختلالات خونی و بدخیمی های خونی و همچنین انجام تست مولکولی HLA-Typing جهت انجام پروسه‌ی پیوند مغز استخوان به آزمایشگاه پیوند مغز استخوان ارسال می شود.
نمونه می بایست مشابه نمونه آسپیره ی مغز استخوان، داخل لوله حاوی ضد انعقاد EDTA و در شرایط حفظ زنجیره سرمایی به آزمایشگاه ارسال شود.
(در صورتی که نمونه از سایر شهر ها ارسال می شود باید زنجیره سرمایی حفظ شده و نهایتا نمونه 24 ساعت پس از نمونه گیری به آزمایشگاه پیوند مغز استخوان تحویل داده شود. همچنین از یخ زدگی نمونه باید جلوگیری به عمل بیاید، یخ زدگی یا گرما سبب مرگ و از بین رفتن مورفولوژی و مارکر های پروتئینی سلول های خونی می شود).
۳.مایعات بیولوژیک شامل:
۱) مایع مغزی نخاعی (CSF) و شرایط ارسال به آزمایشگاه پیوند مغز استخوان
مایع مغزی نخاعی (CSF) مایعی شفاف، بی رنگ و آبکی است که در داخل و اطراف مغز و نخاع جریان دارد. مغز و نخاع سیستم عصبی مرکزی را تشکیل می دهند. هر کاری را که انسان انجام می‌دهد، کنترل و هماهنگ میکند، از جمله توانایی برای حرکت، نفس کشیدن، دیدن فکر کردن و موارد دیگر.
هدف از ارسال این نمونه به آزمایشگاه پیوند سلول های بنیادی، بررسی حضور سلول های بدخیم در مایع مغزی-نخاعی است. زیرا در برخی از بدخیمی های خونی، علی الخصوص بدخیمی های نوع حاد احتمال متاستاز به CSF وجود دارد که عوارض جبران ناپذیری دارد.
نمونه CSF نمونه بسیار حساسی است، نمونه گیری توسط پزشک و با دقت فراوان انجام می گیرد. نمونه برداری مایع مغزی نخاعی یا LP باید به گونه ای انجام شود که نمونه با خون محیطی آلوده نشود. زنجیره سرمایی تا زمان ارسال نمونه به آزمایشگاه باید رعایت شود.
همچنین از یخ زدگی نمونه باید جلوگیری به عمل بیاید، یخ زدگی یا گرما سبب مرگ و از بین رفتن مورفولوژی و مارکر های پروتئینی سلول های خونی می شود.
۲) مایع پلور (Pleural Fluid) و شرایط ارسال به آزمایشگاه پیوند مغز استخوان
مایع پلور یا مایع جنب مایعی است که در میان لایه های پلورا می باشد. پلورا غشای دولایه ای است که نقش پوشانندگی ریه ها را دارد و در بر گیرنده ی حفره ی سینه است.
مایع جنب فضای این غشا ها را مرطوب نگه داشته و به کاهش اصطحکاک بین غشاها موقع تنفس کمک می کند. این مایع در برخی از بدخیمی های خونی به دلیل متاستاز سلول های بدخیم می تواند آلوده شود، لذا در صورتی که پزشک احتمال متاستاز را بدهد، نمونه برداری انجام گرفته و ارسال می شود. نمونه برداری باید به گونه ای انجام شود که نمونه با خون محیطی آلوده نشود.
زنجیره سرمایی تا زمان ارسال نمونه به آزمایشگاه پیوند مغز استخوان باید رعایت شود . همچنین از یخ زدگی نمونه باید جلوگیری به عمل بیاید، یخ زدگی یا گرما سبب مرگ و از بین رفتن مورفولوژی و مارکر های پروتئینی سلول های خونی می شود.
English
